Amortyzacja wartości firmy – definicja goodwill
Goodwill to nadwyżka ceny nabycia nad wartością godziwą możliwych do zidentyfikowania aktywów netto. Powstaje przy połączeniach jednostek. Ponadto obejmuje premie za markę, relacje z klientami i synergie, których nie da się wyodrębnić jako oddzielnych składników.
Amortyzacja wartości firmy a MSSF/IFRS – testy, nie amortyzacja
W MSSF (IFRS 3 oraz IAS 36) nie dokonuje się amortyzacji goodwill. Zamiast tego przeprowadza się coroczny test na utratę wartości na poziomie jednostek generujących przepływy pieniężne (CGU). Jeżeli wartość bilansowa przewyższa wartość odzyskiwalną, ujmuje się odpis aktualizujący. Zobacz podstawy: IFRS 3 Business Combinations oraz IAS 36 Impairment of Assets.
Aktualnie IASB rozwija projekt ujawnień dla połączeń i testów goodwill. Dlatego warto śledzić Goodwill and Impairment – projekt IASB.
Amortyzacja wartości firmy w UoR – kiedy i na ile lat
W polskiej UoR goodwill co do zasady podlega amortyzacji bilansowej przez okres ekonomicznej użyteczności (najczęściej do 5 lat, a w uzasadnionych przypadkach do 20 lat). Stosuje się metodę liniową oraz testy utraty wartości, jeśli pojawią się przesłanki. Dlatego polityka rachunkowości powinna uzasadniać przyjęty okres. Podstawa prawna: ustawa o rachunkowości – tekst jednolity.
Amortyzacja wartości firmy – przebieg procesu (checklista)
- Identyfikacja CGU: przypisz goodwill do jednostek generujących przepływy. Dzięki temu testy będą relewantne.
- Wybór standardu: IFRS = brak amortyzacji i coroczny test; UoR = amortyzacja + testy przy przesłankach.
- Model odzyskiwalności: wartość użytkowa lub wartość godziwa pomniejszona o koszty zbycia; modele przepływów traktuj pomocniczo.
- Wskaźniki spadku wartości: wyniki, marże, dynamika rynku, stopy procentowe, zdarzenia jednorazowe.
- Ujawnienia: założenia kluczowe, stopa dyskontowa, wrażliwość. Zatem czytelnik rozumie ryzyko wartości.
Jeżeli potrzebujesz szerszego tła metodycznego, zobacz przegląd metod wyceny przedsiębiorstw.
Amortyzacja wartości firmy – przykład (IFRS vs UoR)
| Założenie | IFRS (IAS 36) | UoR (bilans) |
|---|---|---|
| Goodwill na dzień nabycia | 1 000 | 1 000 |
| Amortyzacja po 12 miesiącach | Brak amortyzacji | 200 (okres 5 lat, liniowo) |
| Test utraty wartości | Co roku; odpis, jeśli VO < VB | Gdy są przesłanki; odpis dodatkowo obok amortyzacji |
| Ujawnienia | Założenia testów CGU, wrażliwość | Okres i stawka amortyzacji, przesłanki odpisu |
Amortyzacja wartości firmy – praktyczne wskazówki
- Polityka rachunkowości: opisz okres amortyzacji (UoR) oraz częstotliwość testów. Dzięki temu audyt przebiega sprawniej.
- Dane i spójność: utrzymuj zgodność między planem biznesowym a testem. Ponadto uzasadnij stopy wzrostu.
- Weryfikacja mnożników: porównaj wyniki z rynkiem podobnych transakcji, aby uniknąć zbyt późnych odpisów.
- Dowody ex ante: dokumentuj źródła i scenariusze. Zatem łatwiej obronić założenia przed biegłym.
O naturze goodwill i konsekwencjach wyceny przeczytasz także w tekście wycena przedsiębiorstwa metodą goodwill.
Amortyzacja wartości firmy – najczęstsze błędy
- Automatyczne przyjmowanie „5 lat” bez uzasadnienia ekonomicznego (UoR).
- Brak corocznych testów CGU w IFRS, mimo istotnych zmian otoczenia.
- Mieszanie cen stałych i bieżących w modelach odzyskiwalności.
- Brak wrażliwości i dokumentacji założeń, chociaż ryzyka są wysokie.
Amortyzacja wartości firmy – pytania i odpowiedzi
Czy można księgowo amortyzować goodwill w IFRS?
Nie. W IFRS przeprowadza się testy utraty wartości, dlatego amortyzacja nie występuje.
Jak wybrać okres amortyzacji goodwill w UoR?
Uzasadnij ekonomicznie okres użyteczności. Ponadto udokumentuj przesłanki decyzji w polityce rachunkowości.
Czy DCF jest wymagany?
Nie zawsze. Modele przepływów mogą służyć pomocniczo do ustalenia wartości użytkowej, jednak o wyniku decydują wiarygodne założenia.
Amortyzacja wartości firmy – kontakt i wsparcie
Potrzebujesz wsparcia przy testach utraty wartości lub polityce amortyzacji? Skontaktuj się z zespołem Biznes Wycena. Przygotujemy model, dokumentację i uzasadnienie zgodne z IFRS/IVS oraz UoR.