Śmierć właściciela – plan sukcesji i finanse
Skuteczna sukcesja wymaga decyzji podjętych za życia przedsiębiorcy. Zatem warto wskazać następcę, opisać tryb przekazania uprawnień i przygotować źródła finansowania na okres przejściowy. Co więcej, klarowne reguły ułatwiają rozmowy z bankiem i kluczowymi kontrahentami.
- testament oraz dyspozycje dotyczące firmy,
- pełnomocnictwa i dostęp do systemów,
- polisy na życie i fundusz rezerwowy (min. 6 miesięcy kosztów stałych),
- instrukcje dla zarządu w sprawie kontraktów strategicznych.
Zarząd sukcesyjny i ciągłość operacyjna
Ustawa o zarządzie sukcesyjnym pozwala wyznaczyć osobę, która tymczasowo prowadzi firmę po zgonie przedsiębiorcy. Dzięki temu NIP, rachunki i koncesje nie „gasną” z dnia na dzień. Podstawy prawne: ustawa o zarządzie sukcesyjnym oraz Kodeks cywilny – księga IV (spadki).
Co zrobić, gdy śmierć właściciela nastąpi nagle?
Niezwłocznie wskaż pełnomocnika do czynności bieżących, zabezpiecz dostęp do kont i magazynu oraz poinformuj bank i kluczowych partnerów. Ponadto sprawdź listę uprawnień w CEIDG/KRS i zaktualizuj pełnomocnictwa.
Śmierć właściciela a zobowiązania i długi
Art. 922 § 1 k.c. przenosi prawa i obowiązki majątkowe na spadkobierców. Dlatego szybkie ustalenie stanu zadłużenia oraz forma przyjęcia spadku mają znaczenie praktyczne. W konsekwencji ograniczysz ryzyko egzekucji i narastania odsetek.
- inwentaryzacja zobowiązań (kredyty, leasingi, gwarancje),
- weryfikacja kowenantów bankowych i terminów,
- kontakt z wierzycielami i wnioski o modyfikację harmonogramów.
Śmierć właściciela a podatki spadkowe
Oceń skutki w podatku od spadków i darowizn oraz w PIT/CIT. Jednocześnie zaplanuj amortyzację przejętych aktywów i weryfikację rozliczeń VAT.
Wycena przedsiębiorstwa po zdarzeniu
Aktualna wycena odpowiada na pytanie, czy kontynuacja jest opłacalna. Dlatego opracuj scenariusze: bazowy, ostrożny i inwestycyjny. Co więcej, w wycenie niematerialnych (marka, baza klientów, oprogramowanie) istotne są dowody własności i umowy licencyjne.
Dla szerszego tła porównaj podejścia w materiale porównanie metod wyceny przedsiębiorstw oraz zobacz wycenę przedsiębiorstwa metodą DCF – używaną pomocniczo.
- Majątkowe: szybkie przy przewadze aktywów materialnych,
- Dochód skorygowany: usuwa zdarzenia jednorazowe i sezonowość,
- Porównawcze: gdy są wiarygodne benchmarki transakcyjne.
Komunikacja z rynkiem i reputacja
Transparentny komunikat ogranicza plotki i utratę zaufania. Zatem wskaż nową osobę kontaktową, potwierdź realizację umów i terminy dostaw. Ponadto przygotuj Q&A dla klientów oraz informację dla dostawców i banku.
Długoterminowe zabezpieczenia firmy
- fundusz rezerwowy na minimum pół roku kosztów stałych,
- cykliczne spotkania z kluczowymi klientami i aktualizacja planów,
- współpraca z prawnikiem sukcesyjnym i doradcą podatkowym,
- przegląd polis ubezpieczeniowych i klauzul w umowach.
FAQ: śmierć właściciela – szybkie odpowiedzi
Czy działalność może działać „bez przerwy”?
Tak, jeśli ustanowiono zarząd sukcesyjny i uporządkowano pełnomocnictwa. Dzięki temu rozliczenia i umowy mogą być kontynuowane.
Kiedy przygotować plan sukcesji?
Najlepiej natychmiast. Ponadto warto co roku aktualizować listę pełnomocnictw i kluczowych kontraktów.
Jakie dokumenty zebrać do wyceny?
Bilans, RZiS, cash flow, umowy licencyjne, dowody własności IP oraz rejestry klientów. Dodatkowo przygotuj scenariusze i listę ryzyk.
Podsumowanie i kontakt
Podsumowując, śmierć właściciela nie musi destabilizować firmy. Dlatego kluczowe są: plan sukcesji, rzetelna wycena i sprawna komunikacja. Jeżeli potrzebujesz listy danych i harmonogramu wdrożeń, skontaktuj się – przygotujemy plan działań oraz kosztorys.
Wezwanie do działania: Napisz lub zadzwoń. W jednej rozmowie ustalimy cele, odpowiedzialności i terminy oraz rozpoczniemy przygotowanie dokumentów sukcesyjnych i wyceny.