Dlaczego użytkowanie wieczyste zmienia cenę działki?

Rynek od dawna traktuje prawo własności i użytkowanie wieczyste odmiennie. Wycena musi więc uwzględnić:

  • ograniczony czas trwania tytułu,

  • coroczną opłatę,

  • prawo pierwokupu przysługujące gminie.

Ponadto, zgodnie z art. 150 ustawy o gospodarce nieruchomościami, rzeczoznawca porównuje transakcje zawarte „pomiędzy stronami niepowiązanymi, działającymi rozsądnie i bez przymusu”. Dlatego każdy z powyższych czynników wymaga korekty ceny.


Czas trwania a użytkowanie wieczyste

Teoretyczne 99 lat – praktyczne 80, 40, a może 5?

Pierwsze 40 lat tytułu to najniższe ryzyko. Jednak zbliżający się termin wygaśnięcia obniża wartość nawet o 20 – 30 %. Zatem rzeczoznawca stosuje dyskonto zależne od:

  • długości okresu pozostałego do końca umowy,

  • planów gminy co do przedłużenia,

  • zapisów miejscowego planu.

Przykład: Magazyn z 15 latami do końca wieczystego użytkowania sprzedano o 18 % taniej niż identyczny magazyn z pełną własnością – potwierdza analiza z naszego tekstu o wycenie firmy zajmującej się wynajmem nieruchomości Biznes wycena.


Opłata roczna – ukryty „czynsz”

Prawo Stawka* Korekta w wycenie
Własność brak 0 %
Wieczyste (mieszkaniowe) 1 % −8 % średnio
Wieczyste (komercyjne) 3 % −15 % średnio

* wg art. 72 u.g.n.

Dlatego, gdy przygotowujesz operat do banku, odejmij zdyskontowany strumień opłat od wartości rynkowej. Więcej wskazówek znajdziesz w artykule o wycenie nieruchomości sp. z o.o. Biznes wycena.


 Prawo pierwokupu – niewidzialny hamulec ceny

Gmina może skorzystać z pierwokupu, gdy przenosisz użytkowanie wieczyste (art. 109 u.g.n.). Inwestor płaci więc mniej, ponieważ:

  • transakcja wydłuża się proceduralnie,

  • istnieje ryzyko, że samorząd przejmie nieruchomość,

  • banki wymagają wyższej marży.

Co więcej, w niektórych miastach stopa dyskonta za pierwokup to kolejne 2 – 3 p.p.


Jak uwzględnić różnice w praktyce operatu?

  1. Metoda porównawcza – zastosuj współczynniki:

    • kt (czas trwania)

    • ko (opłata roczna)

    • kp (ryzyko pierwokupu)

  2. Metoda kosztowa – przyjmij wartość gruntu w pełnej własności i odlicz zdyskontowaną opłatę.

  3. Metoda dochodowa – wykorzystaj ją pomocniczo, ponieważ dochód netto z nieruchomości musi być pomniejszony o opłatę wieczystą.


Gdzie sprawdzić dane prawne?

  • Elektroniczna księga wieczysta – dział II ujawnia użytkowanie wieczyste; dział III ewentualne prawo pierwokupu.

  • Geoportal Krajowy – warstwy planistyczne pomagają ocenić potencjał terenu.

  • Ustawa o gospodarce nieruchomościami – pełny tekst jednolity na stronie ISAP ISAP.


Najczęstsze pytania inwestorów

  • Czy użytkowanie wieczyste zawsze obniża cenę?
    Nie, gdy pozostało ponad 70 lat i plan zagospodarowania jest korzystny.

  • Jak policzyć korektę za opłatę roczną?
    Zaktualizuj opłatę według ostatniej aktualizacji i zdyskontuj do wartości bieżącej.

  • Czy gmina może odmówić przedłużenia prawa?
    Tak, ale musi wskazać ważny interes publiczny.


Nie ryzykuj błędnej wyceny. Skontaktuj się z naszym zespołem, a przeanalizujemy Twoje prawo do gruntu i przedstawimy rzetelną wartość nieruchomości.